Đỉnh núi lửa Batur

Trong số hơn 17.000 hòn đảo ở Indonesia thì Bali có lẽ là hòn đảo du lịch nổi tiếng nhất. Bali mặc dù không nằm trong top 10 đảo lớn nhất Indonesia, nhưng diện tích cũng không phải loại nhỏ. Tính ra thì Bali còn lớn hơn diện tích Hồ Chí Minh và Hà Nội mở rộng cộng lại. Dân số thì ít hơn, khoảng hơn 4 triệu người, khoản này thì Hà Nội và Hồ Chí Minh solo cũng đủ đập chết Bali.

Tanah Lot

Water blow

Phần lớn khách du lịch là đến phía nam của Bali, nổi tiếng nhất là khu Kuta. Đây là bãi biển vui chơi, các thanh niên Tây balo (chủ yếu là Úc) đến xõa là chủ yếu. Kuta cũng là khu bị đánh bom năm 2002 làm chết 202 người, nên ở giữa đường có một đài tưởng niệm các nạn nhân trong vụ này. Nếu vẫn thích biển mà không thích kiểu ồn ào hơi rẻ tiền của Kuta thì ra Seminyak. Khu này ngay sát Kuta, cao cấp hơn, yên tĩnh hơn Kuta.  Còn nếu thích yên tĩnh nữa thì ra South Kuta. Khu này tuyền resort. Resort đẹp, sang, giá cả phải chăng. Khu này thì biển xấu, và không có gì chơi hết, ru rú ở resort hết ngày.

Biển Seminyak – nằm uống bia cũng được

Mang tiếng đi đảo nhưng mình cũng không đặt chân xuống biển lần nào. Ở Kuta và Seminyak thì biển bình thường, nước không quá xanh, cát không quá trắng mịn, sóng to nên phù hợp với môn lướt ván, còn để bơi thì không hợp lắm. Còn ở South Kuta thì biển xấu, cát ngả đen, nhìn không nịnh mắt. Được cái ở resort bể bơi đẹp, nên cũng không có nhu cầu thao thức về với đại dương mấy.

update 2/2017: đã xuống biển và đúng là sóng to không hợp tắm biển lắm.

Resort 

…cách mấy bước là biển, không khác gì bãi sông Hồng.

Từ Seminyak đi khoảng 30km là tới Ubud, thủ phủ văn hóa của Bali.  Mặc dù chỉ có 30km, nhưng cũng phải mất gần 2h để tới đây. Giao thông ở Bali khá tệ, nhất là ở khu Kuta và Seminyak. Đường 2 làn đường thường xuyên tắc, đi với tốc độ rùa bò. Các bạn Indo theo tư tưởng đã tắc thì thà ngồi ô tô còn hơn xe máy, nên càng nhiều ô tô, và càng tắc. Càng tắc thì càng nhiều người mua ô tô, một vòng luẩn quẩn.

Nhã nhạc cung đình Bali

Đến Ubud thì thoáng đãng hơn hẳn, thuê cái xe máy 50k, đổ xăng 20k Indo đồng là đủ chạy vèo vèo. Các bạn Indo cũng chạy bên trái đường, hơi ngược so với Việt Nam. Từ Ubud mình lại tiếp tục cặm cụi đi ra các vùng xung quanh xem các đền ở đây. Theo con số thống kê thì ở Bali có hơn 6000 cái đền, đúng kiểu ra ngõ gặp đền. Ai bảo đi hết các đền ở Bali thì một là trảm phong, hai là không biết đếm, ba là kiểu mình thích thì mình đi thôi không đú được.

Đền Kehen. Đền này có mấy đĩa sứ phong cách Trung Quốc gắn lên tường.

Pura Besakih – đền Mẫu

Đền Ulun Danu Batur

Goa Gajah

Tirta Empul

Trong khi Indo đạo Hồi là chủ yếu, thì dân Bali theo đạo Hindu, biến Indo thành nước có cộng đồng người Hindu lớn nhất ở ngoài Nam Á. Hindu của các bạn Bali khác Hindu thường thấy ở Ấn Độ. Các bạn Bali ngô ra ngô, khoai ra khoai, thờ bò thì vẫn thờ, mà thịt bò thì vẫn ăn. Lợn thì khỏi nói, một trong những món nổi tiếng nhất của Bali là lợn sữa quay. Cùng là lợn quay nhưng mỗi nơi qua một kiểu. Tàu thì ròn rụm, Phil ngậy mỡ, kiểu Bali thì tẩm ướp đậm hơn. Mình thì vẫn thích kiểu Lạng Sơn nhất, nhưng mà kiểu Bali ăn cũng khá đưa cơm.

Tượng bò

và súp (đuôi) bò

Cơm lợn sữa quay. Một hàng ngẫu nhiên trên đường, ăn thấy ngon hơn hàng đông khách du lịch.

Buổi trưa mò vào quán khác ven đường, không biết tiếng nên cứ ayam ayam, cũng may mà đồ ăn cũng được

Gado-gado – rau luộc chấm sốt lạc

Bánh ngô kiểu Bali

Trái cây

Quay lại vấn đề đền chùa. Đền ở Bali không được xây để cúng bái trong nhà như kiểu nhà thờ hay chùa, mà xây tường bao, việc cúng bái ở ngoài sân đền. Chính vì thế mà đền ở đây ít các chạm trổ tinh tế, mà điểm chủ yếu ở ngọn tháp và cổng đền. Cổng đền ở Bali phổ biến là kiểu cổng chém đôi, mang ý nghĩa đem lại sự cân bằng, chắc kiểu âm dương hòa hợp.

Cửa đền kiểu Bali

Tháp kiểu Bali

Tượng kiểu Bali

Cây nêu kiểu Bali

Đồ gốm kiểu Bali (đoán mò)

Đến đền ở Bali thì mọi người đều phải quấn xà rông, có chỗ thì phát miễn phí, có chỗ thì phải mua/thuê. Vậy nên tốt nhất là thủ sẵn cái xà rông, đến đâu quấn vào. Có bạn khoai Tây chắc đi biển về lấy luôn khăn tắm quấn làm xà rông, trông khá là bì ổi.

Bạn khoai tây quấn khăn tắm

Thanh niên Bali xịn

Trai gái quấn xà rông hết

Mình nhận ra rằng mình có một khuôn mặt rất Đông Nam Á. Trong 10 nước ĐNÁ thì có mỗi Myanmar là mình không bị nhận nhầm là dân bản xứ, chắc tại không mặc xà rông. Lào, Thái, Cam, Indo… đều xổ tiếng địa phương ra hết, khi mình nói tiếng Anh thì mới quay ra bảo tao tưởng mày người bản xứ. Được cái như vậy ít bị thu hút sự chú ý. Lúc đến Tirta Empul, đang ngồi vào một góc nghỉ mệt uống nước, quay đi quay lại ngơ ngáo một lúc tự dưng thấy mình thành ra ngồi giữa một đại gia đình chuẩn bị vào làm lễ. Khoảng cách gần nhất giữa mình và đoàn đấy là 10cm, muốn đi ra cũng không được vì nghĩ tự dưng phá đám các bạn nhỡ đánh cho thì hết đường về quê mẹ. Các bạn chắc mới đầu cũng thắc mắc thằng của nợ này ở đâu ra ngồi chồm hỗm giữa đoàn, nhưng rồi thấy mình cầm máy ảnh nên cũng biết là stupid tourist, thành ra kệ chẳng quan tâm, tha hồ ngồi mà quan sát. Đồ cúng của các bạn chủ yếu là hoa quả. Các bạn Bali còn có hoa cúng, cúng cả cho cả thần linh lẫn ma quỷ. Các bạn Bali tin rằng thần linh cũng có lúc xấu, ma quỷ cũng có lúc tốt, kiểu trong âm có dương, trong dương có âm, nên cứ cúng bái cả thần linh ma quỷ cho chắc.

Trang phục lễ. Ưng cái khăn này phết.

Chuẩn bị làm lễ

Hoa cúng

Ngoài đền chùa thì ở Bali còn có núi lửa, ruộng bậc thang. Tóm lại Bali có nhiều thứ, chắc phải đi đôi lần mới đủ. Bạn nào đi Bali mà hứng thú với văn hóa, tín ngưỡng thì nên ở Ubud, thích nhậu nhẹt vui vẻ thì ở Kuta, thích nghỉ dưỡng thì ở South Kuta, còn thích mỗi thứ một tí thì ở Seminyak, thích cái gì khác ở khu nào khác thì chịu, mình chưa đi chưa biết.

Ruộng bậc thang – không đặc sắc mấy.

Chả biết là gì